به قلم هاشم رضی
فرستنده: حامد شادفر
پژوهشگر برجسته هاشم رضی در کتاب دین و فرهنگ ایرانی پیش از عصر زرتشت، صفحه 254 ابتدا بخشی از کتبیه ی داریوش در شوش را نقل می کند:
«اهورامزدا خدای بزرگی است برتر از تمام خدایان».
سپس چنین می گوید:
«پس متوجه می شویم که اهورامزدا خدای (بغِ) بزرگی است… اهورامزدا یگانه بغ نبود و داریوش کرارا از این مسأله یاد می کند. این انحرافی است از آیینی که یکتاپرستی را تبلیغ می کرد و تمام خدایان گذشته را که نفوذی بسیار داشتند برافکنده بود؛ اما انحراف هرچند کوچک است، محسوس می باشد و آیا این بغان دیگر کدامند؟
بی شک همان خدایان قدیم که از زمان اردشیر دگرباره به شکلی صریح کنار اهورامزدا قرار می گیرند و خواهیم گفت که چرا مهر و ناهید (میثره و اناهیتا) این بغ مرد و بغ بانوی بزرگ، دگرباره در زمان هخامنشیان قدرت و مقام پیشین را به دست آوردند و منشأی شدند برای تثلیث بزرگ زمان هخامنشی که با راز همراه بود.
به هر انجام این قدر مسلم است که مشاهده می کنیم اهورامزدا سرآمد بغان و بغ بزرگ است، اما از کتیبه های داریوش چیزی از بغان دیگر دستگیر و مفهوم نمی شود و تنها از زمان اردشیر دوم است که از بغانِ دیگری آگاهی می یابیم».

دین و فرهنگ ایرانی پیش از عصر زرتشت ص 254