به قلم مدیر سایت
همان گونه که زرتشتی ها «گفتار نیک» دارند در اسلام نیز به فراوانی به «گفتار نیک» سفارش شده هم در قرآن و هم در احادیث. حدیث ها در این زمینه فراوان است اما ناچار تعدادی را برگزیدیم.
قرآن کریم
قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنا. (البقره: 83)
با مردم [به زبان] نیکو بگویید.
وَ قُلْ لِعِبادِی یَقُولُوا الَّتِی هِی أَحْسَنُ. (الإسراء: 53)
به بندگانم بگو: گفتار نیکوتر داشته باشند.
حدیث
پیامبر خدا(ص): والذی نفسِی بِیَدِهِ، ما أنفَقَ النّاسُ مِن نَفَقهٍ أحَبَّ مِن قَولِ الخَیرِ. (المحاسن: ج 1 ص 78 ح 41)
سوگند به آن که جانم در دست اوست، مردم هیچ انفاقى نکردند که دوست داشتنى تر از گفتار نیک باشد.
پیامبر خدا(ص) در پاسخ به مردى که پرسید؟ برترین کارها کدام است؟ فرمود: إطعامُ الطَّعامِ، و إطیابُ الکلامِ. (المحاسن: ج 1 ص 455 ح 1050)
اطعام کردن و نیکو سخن گفتن.
پیامبر خدا(ص): أفضَلُ الصَّدَقهِ حِفظُ اللِّسانِ. (کنز العمّال: ج 6 ص 422 ح 16361)
برترین صدقه، نگه داشتن زبان است.
امام على(ع): ثلاثٌ مِن أبوابِ البِرِّ: سَخاءُ النفسِ، و طِیبُ الکلامِ، و الصَّبرُ علَى الأذى. (المحاسن: 1/66/14)
سه چیز از درهاى نیکى است: سخاوت نفْس و نیکویى گفتار و شکیبایى در برابر آزار.
امام على(ع): قُولُوا الخَیرَ تُعرَفوا بهِ، و اعمَلُوا الخَیرَ تکونوا مِن أهلِهِ. (الکافی: 2/ 225/ 12)
گفتار نیک بگویید تا به آن معروف شوید و کردار نیک کنید تا از اهل آن [نیکو کرداران] باشید.
امام على(ع): أجمِلُوا فی الخِطابِ تَسمَعُوا جَمیلَ الجَوابِ. (غرر الحکم: 2568)
زیبا سخن بگویید تا پاسخ زیبا بشنوید.
امام على(ع): مَن حَسُنَ کلامُهُ کانَ النُّجحُ أمامَهُ. (غرر الحکم: 8495)
هر که گفتارش نیکو باشد، رستگارى پیش روى اوست.
پیامبر خدا(ص): الکلامُ ثلاثهٌ: فَرابِحٌ، و سالِمٌ، و شاحِبٌ. فأمّا الرابِحُ فالذی یَذکُرُ اللّهَ، و أمّا السالِمُ فالذی یَقولُ ما أحَبَّ اللّهُ، و أمّا الشاحِبُ فالذی یَخوضُ فی النّاسِ. (الزهد للحسین بن سعید: ص 7 ح 11)
سخن سه گونه است: سودآور، سالم و پژمرده. اما سودآور، [سخن] کسى است که خدا را یاد مى کند. اما سالم، [سخن] کسى است که آن مى گوید که خدا دوست دارد و امّا پژمرده، [سخن] کسى است که به طعن و تمسخر مردم مى پردازد.
امام على(ع): لا تُرَخِّصْ لِنفسِکَ فی شیءٍ مِن سَیِّئِ الأقوالِ و الأفعالِ. (غرر الحکم: 10190)
به خودت اجازه کمترین زشت گفتارى و زشت کردارى مده.
امام على(ع): عَوِّدْ لِسانَکَ حُسنَ الکلامِ تَأمَنِ المَلامَ. (غرر الحکم: 6233)
زبانت را به نکو گویى عادت ده، تا از سرزنش ایمن مانى.
امام على(ع): مَن عَذُبَ لِسانُهُ کَثُرَ إخوانُهُ. (غرر الحکم: 7761)
کسى که زبانش شیرین باشد، برادرانش زیاد شوند.
امام زین العابدین(ع): القَولُ الحَسَنُ یُثرِی المالَ، و یُنمی الرِّزقَ، و یُنسِئُ فی الأجَلِ، و یُحَبِّبُ إلَى الأهلِ، و یُدخِلُ الجَنَّهَ. (الأمالی للصدوق: 49/1)
گفتار نیک، دارایى را زیاد مى کند و روزى را افزایش مى دهد و اجل را به تأخیر مى اندازد و انسان را نزد خانواده محبوب مى گرداند و [شخص را] به بهشت مى برد.
امام باقر(ع): قولوا للناسِ أحسَنَ ما تُحِبُّونَ أن یُقالَ فیکُم. (الکافی: 2/165/10)
بهترین سخنى را که دوست دارید درباره شما گفته شود، به مردم بگویید.
پیامبر خدا(ص): إنّ فی الجَنَّهِ غُرَفا یُرى ظاهِرُها مِن باطِنِها و باطِنُها مِن ظاهِرِها، یَسکُنُها مِن اُمَّتی مَن أطابَ الکلامَ، و أطعَمَ الطَّعامَ، و أفشَى السَّلامَ، و أدامَ الصِّیامَ، و صَلَّى باللَّیلِ و النّاسُ نِیامٌ. (معانی الأخبار: 251/1)
در بهشت اتاقهایى است که بیرون آنها از درونشان دیده مى شود و درونشان از بیرونشان. در این اتاقها کسانى از امّت من ساکن مى شوند که خوش سخن بگویند، اطعام کنند، سلام را رواج دهند، روز، روزه دارى کنند و شب هنگام که مردم خفته اند، نماز بگزارند.
پیامبر خدا(ص): یُمَکِّنُکُم مِنَ الجَنَّهِ طِیبُ الکَلامِ، وَإِطعامُ الطَّعام . (تنبیه الخواطر: ج 1 ص 110)
گفتار نیک و اطعام کردن، [دسترس به] بهشت را براى شما میسّر مى سازد.
امام على(ع): لِکُلِّ مَقامٍ مَقالٌ. (غرر الحکم: 7293)
هر جایى را، سخنى است.
امام على(ع): عَوِّدْ لِسانَکَ لِینَ الکلامِ و بَذلَ السَّلامِ، یَکثُرْ مُحِبُّوکَ وَ یقِلَّ مُبغِضُوکَ. (غرر الحکم: 6231)
زبانت را به نرم گویى و سلام کردن[به دیگران] عادت ده، تا دوستدارانت زیاد شوند و بد خواهانت اندک.
امام صادق(ع): مَعاشِرَ الشِّیعَهِ، کونوا لنا زَینا و لا تکونوا علَینا شَینا، قولوا لِلناسِ حُسنا، و احفَظُوا ألسِنَتَکُم، و کُفُّوها عنِ الفُضولِ و قَبیحِ القَولِ. (الأمالی للصدوق: 484/657)
ای شیعیان! مایه زیور ما باشید و باعث عیب و ننگ، نباشید. با مردم نیکو سخن بگویید و زبانهایتان را نگه دارید و از زیاده گویى و سخن زشت، بازشان دارید.