حامد شادفر
در دین زرتشتی، غسلی وجود دارد به نام بَرِشنوم ( Bareshnum). این غسل که با ادرار گاو، خاک و آب انجام می شود و به همراه وِردها و دعاهایی که باید خوانده شود، روی هم رفته 9 شبانه روز طول می کشد و در تمام این ایام، شخص در حالت قرنطینه و دور از دیگران قرار می گیرد. در موقع غسل هر عضو بدن را باید سه بار با شاش گاو نر شست و شو دهد، پانزده بار سر خود را با خاک شست و شو دهد و…
جالب تر اینکه تمامی این کارهای گفته شده متعلق به مرحله اول (سه شب ) است. در مرحله دوم (شش شب ) باید تمامی مراحل دور اول اجرا شود.
موقع غسل دو روحانی وجود دارند که یکی قلاده سگی در دست دارد چون به اعتقاد آنها نگاه سگ نجاست رو می زداید.
همچنین شخص غسل شونده در حضور دو روحانی زرتشتی باید لخت کامل باشد.
تاریخدان و محقق ارزشمند زرتشت شناسی هاشم رضی در کتاب دین و فرهنگ ایرانی پیش از عصر زرتشت به توضیح کامل غسل برشنوم زرتشتیان در چندین صفحه می پردازد.
شاید برخی مدعی شوند این آداب متعلق به گذشتگان است اما عکس هایی که هاشم رضی آورده حاکی از برگزاری این غسل حداقل تا سال 1980 میلادی بین زرتشتیان بوده است، و همچنین نظر برخی دیگر از تاریخدانان موید انجام این غسل حداقل تا چند سال گذشته یا حتی حال حاضر بوده است.
محقق ارزشمند غلامرضا معصومی در کتاب دایره العمارف اساطیر و آیین های باستانی با توضیح کامل غسل برشنوم، می نویسد:
در ایران در آغاز قرن حاضر هریک از افراد جامعه لااقل یکبار در طول عمر خود یا از طرف دیگری،برشنوم نه شبه رو انجام می دادند تا از لوث ناپاکی ها و آلودگی ها پاک و طاهر گردند. در برخی از دهات زرتشتی نشین یزد، این رسم کماکان مرسوم و جاری است.
افراد دیگری نیز بر غسل برشنوم در بین زرتشتیان صحه گذاشته اند. مانند دکتر جهانگیر اوشیدری ـ رئیس سابق انجمن موبدان تهران – در کتاب دانشنامه مزدیسنا برشنوم رو بر همه کس واجب می داند. همچنین مری بویس محقق مطرح زرتشت شناسی نیز در کتاب زرتشتیان باورها و آداب دینی آنها.
منابع
هاشم رضی،دین و فرهنگ ایران پیش از عصر زرتشت، تهران، نشر سخن،1382، ص 359 الی 363
مری بویس، زرتشتیان باورها و آداب دینی آن ها، ترجمه عسکر بهرامی، تهران: نشر ققنوس، 1391، ص 72.
موبد جهانگیر اوشیدری، دانشنامه مزدیسنا، تهران، نشر مرکز، 1389، ص 162.
غلامرضا معصومی،دایره المعارف اساطیر و آیین های باستانی، جلد سوم، نشر سوره مهر، تهران 1388، ص 1227
تصاویری از غسل برشنوم، از کتاب دین و فرهنگ ایرانی پیش از عصر زرتشت:
