به قلم حامد شادفر
زرتشتیان مدعی اند که استفاده ی آنها از ادرار گاو جنبه ضد عفونی و بهداشتی داشته و گاه با افتخار از این کارشان یاد می کنند اما ریختن ادرار گاو روی لبان محتضر (شخصی که قرار است بمیرد) نشان می دهد که به کارگیری آن، قطعا جنبه خرافاتی داشته نه ضدعفونی.

ویلیام جکسن  Abraham Valentine Williams Jackson  )1862 ـ 1937م) خاور شناس معروف امریکایی در کتاب سفرنامه خود هنگام بازدید از شهر یزد و آیین زرتشتیان می‌نویسد:
«چون شخصی به حالت مرگ می افتد معمولا موبدی را فرا می خوانند تا آداب و اعمال واپسین را به جای آورد. موبد دعای "توبه ی گناهان" (پتیت پشیمانی) را می خواند، و آداب تدهین مرگ را با ریختن قطرات گمیز (ادرار ‌گاو) بر روی لبان مرده انجام می دهد.
وقتی که شخص مرد، موبد به آتشگاه می رود و برای آرامش روان مرده سروش درون را به جای می آورند. در ایران این آیین را روان برسم می‌گویند».
منبع: سفرنامه جکسن (ایران در گذشته و حال)، آبراهام والنتاین ویلیامز جکسن، ترجمه منوچهر امیری و فریدون بدره ای، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ پنجم 1387ش، ص 438.

همچنین مستشرق معروف آلمانی هانری رنه دالمانی (1863–1950)  در کتاب «سفرنامه از خراسان تا بختیاری» در مورد این آیین زرتشتیان می نویسد:
«وقتی که یکی از پیروان این مذهب احساس می کند که آخرین لحظه زندگانی او نزدیک شده است موبد را به بالین خود می طلبد. موبد حاضر می شود و چند جمله ای از اوستا که نشانه ی پشیمانی از گناهان است، می خواند و برای او طلب آمرزش می نماید و در حال خواندن دعا چند قطره بادیاب (ادرار گاو مقدس) روی لب های محتضر می ریزد».
منبع: سفرنامه از خراسان تا بختیاری، هانری رنه دالمانی، ترجمه محمد علی فره وشی، انتشارات امیرکبیر، تهران، 1335ش، ص 809.

سفرنامه جکسون ص 438

سفرنامه از خراسان تا بختیاری ص 809