*چرا آتش این همه نزد زرتشتیان قداست دارد؟ آیا دلیل آن، فایده ی فراوان آتش است؟ در طبیعت، مهم تر از آتش هم یافت می شود؛ مثل اکسیژن. اگر یک ساعت اکسیژن در جهان نباشد، همه ی انسانها، حیوانات و گیاهان از بین می روند حتی آتشی باقی نخواهد ماند اما آیا آتش نیز چنین است؟
در میان این همه موجودات در طبیعت، چرا زرتشتیها به آتش این همه بها می دهند؟ ما از دین و آیینی که زرتشت آورده بی اطلاعیم و راهی برای دست یافتن به آموزه های او نداریم. بنابراین نمی دانیم آیا او هم به آتش اینگونه بها می داده یا نه. پس باید وضعیت مردم در گذشته را بررسی کنیم تا به دلیل این قداست دست یابیم.
همیشه مردم ـ از گذشته های دور تاکنون ـ بسیار به آتش نیاز داشتند و چون برای روشنایی نیز از آتش استفاده می کردند، نیاز به آن بیشتر محسوس بود. اما به دلیل اینکه تهیه ی آن برایشان دشوار بوده، آتشی را دائم روشن نگه می داشتند تا دیگران شعله ای از آن بگیرند. بعید نیست دانایان اقوام، برای روشن ماندن آتش در محلی خاص، مردم را به روشن نگه داشتن آن، تشویق می کردند و به این منظور ثوابهایی را هم برای آن برشمرده اند. البته چنین ثوابهایی در آن زمان، کاملا معقول و منطقی بوده چون نیازی مهم از مردم برطرف می شده است.
شبیه آن را در میان مسلمانان عوام و کم دانش نیز می توان یافت. زمانی که برق نبود، از شمع و مانند آن استفاده می کردند. آن زمان روشن کردن شمع در اماکن عمومی مثل امامزاده ها کاری پسندیده و دارای ثواب بود و حتی برای روشن کردن شمع نذر می کردند و این کار آنها مورد تأیید علمای دین بوده است. چنین ثوابهایی در آن زمان، کاملا معقول و منطقی بوده چون نیاز مردم برطرف می شده است.
کم کم مردم خیال کردند، خود روشن کردن شمع، قداست دارد و الآن برای برطرف شدن حاجاتشان، زیر نور لامپ و زیر نور خورشید، شمع روشن می کنند و گاه در کنار آن دعا می خوانند حال آنکه امروزه روشن کردن شمع، کاری بیهوده است و ثوابی ندارد و حتی می توان این کار را اسراف دانست.
چه بسا قضیهی آتش در میان زرتشتیان همان داستان شمع را دارد. همانگونه که در این زمان اهمیت دادن به روشن کردن شمع ربطی به اسلام ندارد، بعید نیست قداست آتش نیز ربطی به دین اصلی زرتشت نداشته باشد. لذا قداست آتش را در میان اقوام کهن دیگر غیر از زرتشتیان نیز می بینیم.
لینک مرتبط:
هیچستان