به قلم سید محمد ناطقی
به رغم سروصداهای بسیار در مورد آزادی و کرامت زن در ایران باستان، حقایق تاریخی خلاف آن را نشان می دهد. در اوستا آمده است که می توان بر سر زن پیمان بست. ممکن است بگویند: این قسمت از اوستا ربطی به دین زرتشتی ندارد اما وندیداد از جمله احکامی بوده که در عصر ساسانی به اجرا در می آمده است.

در وندیداد، ترجمه دکتر جلیل دوستخواه، صفحه 698، فرگرد 4 بند 44 چنین آمده است:
«هرگاه دو تن ـ خواه همدین، خواه برادر، خواه دوست ـ با یکدیگر پیمانی ببندند تا یکی کالایی را از دیگری بگیرد یا زنی از خاندان او را به همسری برگزیند… آن کس که کالایی را خواستار است باید آن را بدو بدهند؛ آن کس که زنی را به همسری برگزیده است باید همسرش را بدو بسپارند تا با او زناشویی کند…»

دکتر دوستخواه در پاورقی چنین نوشته است:
«زن نیز مانند گله ی گاو یا کشتزار موضوع پیمان واقع می شود و پیمان در باره ی وی در شمار پنجمین گونه ی پیمان هاست و ارزش آن پیمان بیش از پیمان بر سر گله ی گاو و کمتر از پیمان بر سر کشتزار است».

اوستا، وندیداد، ترجمه دوستخواه، ج 2، ص 698