به قلم حامد شادفر
هر جا واژه ی «اهورامزدا» دیده می شود (مانند کتیبه های هخامنشی) عده ای آن را به زرتشت و دین زرتشتی نسبت می دهند اما واقعیت آن است که کلمه ی «اهورامزدا» دلیلی بر زرتشتی بودن شخص به کار برنده ی آن نیست.
اهورامزدا یکی از خدایان باستان ایران بوده و زرتشت کاشف و تنها معرفی کننده ی آن نیست.
برای توضیح، دیدگاه چند تن از صاحب نظران را پی می گیریم:
دکتر محمد معین
دکتر معین در کتاب مزدیسنا و ادب پارسی (که با مقدمه پورداود همراه است) چنین می نویسد:
«باید دانست که افزودن مزدا به اهوردا باید بسیار مقدم بر عهد زرتشت صورت گرفته باشد. پادشاهان هخامنشی خدای بزرگ را اهورامزدا خوانده اند، ولی به هیچ وجه نمی رساند که این اهورامزدا که خدای مشترک همه ایرانیان بود در نظر هخامنشیان مانند اهورامزدای زرتشت تجلی می کرده، پس نمی توان استنتاج کرد که دین رسمی پادشاهان هخامنشی زرتشتی بوده است».
دکتر پرویز رجبی
دکتر رجبی تاریخدان برجسته ایرانی در کتاب هزاره های گمشده جلد اول، صفحه 25 درباره اهورامزدا چنین می نویسد :
«با این که تاریخ زندگی زرتشت در هاله ای از ابهام جای دارد، یقین داریم که نام اهورامزدا به هیچ وجه مخلوق ذهن زرتشت پیامبر ایران باستان نبوده است. یعنی زرتشت در هر زمانی که وارد میدان شده باشد نام اهورامزدا برای مردم زمان او نامی آشنا بوده است. بنابراین در آغاز بررسی احوال اهورامزدا باید که به، اهورامزدا مجرد از زرتشت پرداخت. او دست کم یکی از خدایان بزرگ ایرانیان باستان پیش از ظهور زرتشت است که با ظهور زرتشت به مقام یکتایی می رسد».
امیل بنونیست
امیل بنونیست زبان شناس معروف فرانسوی در کتاب دین ایرانی با دلایل علمی به رد نظریه زرتشتی بودن هخامنشیان می پردازد در صفحه 23 در مورد اهورامزدا می نویسد:
«وابستگی میان اهورامزدا و آیین زرتشت آنچنان نزدیک است که انسان اغوا می شود چنان بینگارد که پرستش این خدا از دین زرتشت سرچشمه گرفته است ولی دلایل متقنی داریم که اهورامزدا ایزدی بسیار کهن است که زرتشت در دین آوری خود از وجودش استفاده کرد و او را برجسته و شکوهمند نموده است».
نتیجه
به کار رفتن نام «اهورامزدا» صرفا دلیلی بر زرتشتی بودن کسی نیست؛ چون قدمت به کار گیری آن به روزگاران قبل از زرتشت بر می گردد و از خدایان ایران باستان بوده است.
مزدیسنا و ادب پارسی ص 155
هزاره های گمشده ص 25
دین ایرانی ص 23