*موبد رستم شهزادی در کلیپی با عنوان «آتش افروزی ایرانیان» (اینجا) توضیحاتی در مورد کارایی آتشگاه ها می دهد که حکایت از آن دارد که ساخت آنها در اصل ربطی به دین زرتشتی نداشته است. او می گوید:
«آتش افروزی به چند علت بوده. یکی از آنها اطلاع دادن به مردم است. مثلاً می دانیم در قدیم وسط حیاط آتشکده ها یک مناری بوده که پله اش از بیرون بوده و در بالای آن در شب های جشن یا اتفاقات مهمی که می افتاده، آتش روشن می کردند که از دور راهنمای کاروان ها و مردم باشد مثل تیر بزرگ وسط حسینیه ها که بالاتر از همه نصب می کنند تا ده و محله را به مردم بشناسانند. به آن بالا که در آن آتش روشن می کردند «آتشگاه» می گفتیم که هنوز هم در اصفهان هست. بعد از اسلام این، به عربی ترجمه شد به «منار». «منار» یعنی جای نار و نار یعنی آتش. پس منار عیناً همان تغییر نام آتشگاه بود.
در آن بالا یک شب قبل از جشن ها آتش روشن می کردند تا همه خبردار شوند؛ برای اینکه ساعت و رادیو و تلویزیون نبود تا مردم خبردار شوند و این علامت جشن بوده است.
آتشکده ها تا زمان اشکانیان، اغلب در بالای کوه ساخته می شد. از بالای کوه خبرهای مهم را با آتش به آتشکده های کوه مقابل می دادند. مثلاً ایرانی وقتی کشوری را می گرفت، در عرض یکی دو ساعت پیغام به پایتخت می آمد که ایران فلان شهر را گرفت.»
لینک های مرتبط:
منشأ قداست آتش
ساخت آتشکده پیش از زرتشت
هیچستان