*طبق کتاب های کهن زرتشتیان، آنان از یک سو به برخی حیوانات به قدری اهمیت می دهند که یک انسان بخاطر دادن غذای داغ به سگ اعدام می شود و از سوی دیگر گاه کشتار وسیع برخی حیوانات را واجب و کفاره ی گناهان می دانند. این افراط و تفریط در زرتشتی بسیار شگفت آور و غیر منطقی است.
نمونه هایی از افراط و تفریط زرتشتیان نسبت به حیوانات
ـ اعدام برای دادن استخوان سفت یا خوراک داغ به سگ نگهبان گله یا نگهبان ده. (وندیداد، ، ج 3، ص 1478، ف 15، ش 3)
ـ اعدام برای کشتن خرگوش. (وندیداد، ج 2، ص 697، شرح)
ـ اعدام برای زدن یا رماندن یا خروشیدن یا پا به زمین کوبیدن از پشت سر سگ ماده ی آبستن. (وندیداد، ، ج 3، ص 1478، ف 15، ش 5)
ـ دو هزار ضربه شلاق برای کشتن خارپشت. (وندیداد، ج 3، ص 1330، ف 13، ش 4)
ـ وندیداد مجازات کشتن سگ آبی را علاوه بر بیست هزار ضربه شلاق، کفاره هایی را نیز تعیین کرده است. برخی کفاره ها چنین است:
کشتن ده هزار مورچه ی دانه کش.
کشتن ده هزار مورچه ی گزنده ی کوچک زیان رسان.
کشتن ده هزار مار.
کشتن ده هزار مارهای سگ صورت (شاید منظور نوعی بزمجه یا مارمولک باشد).
کشتن ده هزار لاک پشت.
کشتن ده هزار وزغ.
کشتن ده هزار جانور سرگین گردان. (جانوری کوچک شبیه کفش دوزک که فضولات انسان را روی زمین می غلتاند و به لانه می برد و سبب نظافت زمین می شود)
کشتن ده هزار مگس
تخریب ده هزار سوراخ حیوانات زمینی و... (وندیداد، ج 3، ص 1429 ـ 1430 ف 14، ش 1 ـ 6)
ـ هاشم رضی می نویسد:
یکی از وظایف عمده ی موبدان و پیشوایان دینی، کشتن جانوران و حشرات موذی بوده است. جانورانی چون: مار، مورچه، وزغ، موش، ملخ، مگس، زنبور، عنکبوت، کرم، سوسک، پشه، بید، شپش، گرگ و... . (وندیداد، ج 2، ص 763، شرح)
برخورد اسلام با حیوانات
از نظر اسلام، هیچگاه انسان بخاطر کشتن حیوان، اعدام نمی شود. کشتن حیواناتی که به انسان ضرر می رسانند و موذی اند مثل سوسک های خانگی جایز است. از یکی از علمای برجسته شنیدم که کشتن حیوانات آزاررسان نباید در حد نسل کشی باشد. کشتن هیچ حیوانی کفاره ندارد بلکه اگر حیوان قیمتی است، قیمت آن را باید به صاحبش بدهد. بر صاحب حیوان واجب است که به حیوانش (چه سگ و چه غیر آن) از نظر غذا و امور دیگر رسیدگی کند و اگر نمی تواند باید آن را بفروشد یا رها کند.
در اسلام سفارش های فراوان به ترحم به حیوانات شده است. به چند حدیث از پیامبر اسلام(ص) بنگرید (به جز روایت آخر که از امام حسن (ع) است):
1. حیوان شش حقّ به گردن صاحب خود دارد: هرگاه از آن پیاده شد علفش دهد، هرگاه از آبى گذشت آبش دهد، به ناحقّ آن را نزند، بیشتر از قدرتش آن را بار نکند، بیشتر از توانش آن را راه نبرد و مدت زیادى روى آن ننشیند.
2. زنى به سبب آن که گربه اى را بسته بود و اجازه نمى داد براى غذاى خود شکار کند و بدین سبب مُرد، مستوجب آتش دوزخ گشت.
3. پیامبر(ص) از به جان هم انداختن حیوانات نهى فرمود.
4. زنى بد کاره سگى را دید که بر سر چاهى له له مى زند و کم مانده است از تشنگى بمیرد. او کفش خود را در آورد و آن را به روسرى خود بست و به وسیله آن از چاه آب کشید [و به آن حیوان داد]؛ و به سبب این کار آمرزیده شد.
5. هرگاه چارپایان لاغر را سوار شدید، آنها را در منزلهایشان فرود آورید. اگر زمین خشک و بى گیاه بود با شتاب از آن بگذرید و اگر سرسبز و پر علف بود، آنها را در آن جا استراحت دهید.
6. لعنت خدا بر کسى که حیوانى را مُثْله کند. (اعضای حیوان را ببرد)
7. به صورت حیوانات نزنید.
8. پیامبر خدا(ص) وقتى الاغى را دید که صورتش را داغ نهاده اند فرمود: مگر نشنیده اید که من لعنت کرده ام آن کسى را که صورت حیوان را داغ بنهد، یا بر صورت آن تازیانه زند؟
9. هرگاه حیوان را سر می برید، نیکو ذبح کنید و هر کس، باید کارد خود را خوب تیز کند و ذبیحه خود را راحت کند.
10. رسول خدا(ص) مردى را دید که پایش را روى سینه گوسفندى گذاشته و مشغول تیز کردن کارد خود است و گوسفند به او خیره شده است. فرمود: نمى توانستى قبلًا کاردت را تیز کنى؟ نکند مى خواهى جان این حیوان را دوبار بستانى؟!
11. نجیح: امام حسن(ع) را دیدم در حالی که سگی مقابل اوست، غذا می خورد. حضرت هر لقمه ای که براى خود بر مى داشت مثل آن را نیز براى سگ مى انداخت. گفتم: یا بن رسول اللّه! آیا اجازه مى دهى این سگ را از کنار غذای شما دور کنم؟
فرمود: بگذار باشد. من از خداوند حیا مى کنم که صاحب روحى به صورتم نگاه کند و من مشغول خوردن باشم اما به او ندهم.
متن عربی حدیث ها با منبع
1. رسولُ اللّهِ(ص): للدّابّةِ على صاحِبِها سِتُّ خِصالٍ: یعْلِفُها إذا نَزلَ، و یعْرِضُ علَیها الماءَ إذا مَرَّ بهِ، و لا یضْرِبُها إلّا على حقٍّ، و لا یحَمّلُها ما لا تُطیقُ، و لا یکلّفُها مِن السَّیرِ إلّا طاقَتَها، و لا یقِفُ علَیها فُواقا. (الجعفریات: 85، مستدرک الوسائل: 8/ 258/ 9393)
2. رسولُ اللّهِ(ص): عُذِّبَتِ امْرأةٌ فی هِرٍّ رَبَطتْهُ حتّى ماتَ، و لم تُرْسِلْهُ فیأکُلَ مِن خِشاشِ الأرضِ، فوجَبَتْ لَها النّارُ بذلکَ. (کنز العمّال: 43695)
3. عن ابن عباس: نهى النَّبی(ص) عنِ التَّحْریشِ بَینَ البَهائمِ. (التاج الجامع للُاصول: 4/ 351)
4. رسولُ اللّهِ(ص): غُفِرَ لامْرأةٍ مُومِسَةٍ مرَّتْ بکلبٍ على رأسِ رَکِی یلْهَثُ کادَ یقْتُلُهُ العَطَشُ، فنَزَعَتْ خُفَّها فأوْثَقَتْهُ بخِمارِها فنَزَعَتْ لَهُ مِن الماءِ، فغُفِرَ لَها بذلکَ. (کنز العمّال: 43116)
5. رسولُ اللّهِ(ص): إذا رَکِبْتُمُ الدَّوابَّ العُجْفَ فأنْزِلوها مَنازِلَها، فإنْ کانتِ الأرضُ مُجْدِبَةً فانْجوا عَنها، و إنْ کانتْ مُخْصِبةً فأنْزِلُوها مَنازِلَها. (الکافی: 2/ 120/ 12)
6. رسولُ اللّهِ(ص): لَعنَ اللّهُ مَن مَثَّلَ بالحَیوانِ. (کنز العمّال: 24971)
7. رسولُ اللّهِ(ص): لا تَضْرِبوا الدَّوابَّ على وُجوهِها. (الکافی: 6/ 538/ 4، الخصال: 618/ 10)
8. رسولُ اللّهِ(ص) و قد مَرَّ(ص) بحِمارٍ قد وُسِمَ فی وَجهِهِ: أ مَا بَلَغَکُم أنّی لَعَنْتُ مَن وَسَمَ البَهیمَةَ فی وَجْهِها أو ضَرَبَها فی وَجْهِها؟! (التاج الجامع للُاصول: 4/ 351)
9. رسولُ اللّهِ(ص): إذا ذَبَحتُم فَأحسِنوا الذِّبحَةَ، و لْیحِدَّ أحَدُکُم شَفرَتَهُ و لْیرِحْ ذَبیحَتَهُ. (الترغیب و الترهیب: 2/ 156/ 1)
10. مَرَّ رسولُ اللّهِ(ص) على رَجُلٍ واضِعٍ رِجلَهُ على صَفحَةِ شاةٍ و هُو یحِدُّ شَفرَتَهُ، و هی تَلحَظُ إلَیهِ بِبَصَرِها، قالَ: أ فلا قَبلَ هذا؟ أ وَ تُریدُ أن تُمیتَها مَوتَتَینِ؟! (الترغیب و الترهیب: 2/ 156/ 2)
11. نجیح: رأیت الحسن بن علی (ع) یأکل وبین یدیه کلب کلما أکل لقمة طرح للکلب مثلها فقلت له : یا ابن رسول الله ألا أرجم هذا الکلب عن طعامک ؟ قال : دعه إنی لأستحیی من الله عز وجل أن یکون ذو روح ینظر فی وجهی وأنا آکل ثم لا أطعمه. (بحار الانوار، ج43، ص352، ح 29)
لینک های مرتبط:
نابود کردن حیوانات در دین زرتشتی
مجازات شلاق در دین زرتشتی
اعدام در دین زرتشتی