*فرهنگ ایرانی
متأسفانه ما ایرانی ها فراوان، برای مردگانمان هزینه می کنیم. گاهی مخارج برای اموات، بیش از عروسی است! مخارجی برای شام، میوه، محل برگزاری، ایاب و ذهاب، مداح و...
در بسیاری مواقع مشکلات و بدهی های فراوان برای صاحبان عزا را به دنبال دارد و نیز اختلاف نظر و کدورت برسر نوع هزینه ها و مقدار آنها میان صاحبان عزا پدید می آید که آثار آن تا سال ها باقی می ماند و...
همچنین برای مردگانمان زیادی غم و اندوه به خود راه می دهیم.
فرهنگ اسلامی
آنچه در اسلام سفارش شده عبارت است از: حضور در تشییع جنازه، غذا بردن برای صاحبان عزا تا سه روز (نه اینکه مهمان آنها شویم آن هم ده ها و صدها نفری)، انجام دادن کارهای نیکو و اهدای ثواب آنها به مرده.
برگزاری مراسم در شب یا روز اول و سوم و هفتم و چهلم و سال، مورد سفارش اسلام و احادیث نیست. زیاده روی در غم و غصه برای اموات، از نظر اسلام پسندیده نیست.
چند حدیث
ـ امام صادق(ع): یَنبَغی لأولیاءِ المَیّتِ أن یُؤْذِنوا إخوانَ المَیّتِ بمَوتهِ، فیَشهَدونَ جَنازَتَهُ و یُصَلُّونَ علَیهِ، فیُکسِبُ لَهُمُ الأجرَ و یُکسِبُ لِمَیّتهِ الاستِغفارَ. (علل الشرائع: 301/ 1)
شایسته است که صاحبان عزا برادران دینى میّت را از مرگ او با خبر سازند، تا در تشییع جنازه حاضر شوند و بر او نماز خوانند و بدین ترتیب، هم براى آنان اجرى حاصل شود و هم براى میّت استغفار به عمل آید.
ـ امام باقر (ع): مَن شَیَّعَ جَنازَةَ امرئٍ مُسلمٍ اعطِیَ یَومَ القِیامَةِ أربَعَ شَفاعاتٍ، و لَم یَقُلْ شیئا إلّا قالَ المَلَکُ: و لَکَ مِثلُ ذلکَ. (الأمالی للصدوق: 287/ 319)
هر که جنازه مسلمانى را تشییع کند، روز قیامت چهار شفاعت به او داده شود و چیزى نگوید، مگر اینکه فرشته گوید: مانند آن از آنِ تو باد.
ـ امام صادق(ع): أوّلُ ما یُتحَفُ بهِ المؤمنُ یُغفَرُ لِمَن تَبِعَ جَنازتَهُ. (کافی: 3/ 173/ 3)
نخستین تحفه اى که به مؤمن داده مى شود، آمرزش تشییع کنندگان جنازه اوست.
ـ امام صادق(ع): إذا حَمَلتَ جَنازَةً فکُنْ کأنّکَ أنتَ المَحمولُ، أو کأنّکَ سَألتَ ربَّکَ الرُّجوعَ إلَى الدُّنیا لِتَعمَلَ، فانظُرْ ما ذا تَستَأنِفُ. (الزهد للحسین بن سعید: 77/ 208)
هرگاه جنازه اى را بر دوش کشیدى، تصوّر کن این تو هستى که بر شانه ها حمل مى شوى یا گویى از پروردگارت مى خواهى به دنیا برگردى تا دست به عمل [نیک ] زنى. پس، بنگر که چگونه [زندگى را] از سر مى گیرى.
ـ امام صادق(ع) فرمود: الأَکلُ عِندَ أهلِ المُصیبَةِ مِن عَمَلِ أهلِ الجاهِلِیَّةِ، وَالسُّنَّةُ البَعثُ إلَیهِم بِالطَّعامِ کَما أمَرَ بِهِ النَّبِیُّ(ص) فی آلِ جَعفَرِ بنِ أبی طالِبٍ لَمّا جاءَ نَعیُهُ. (کتاب من لا یحضره الفقیه: ج 1 ص 182 ح 548)
خوردن در نزد صاحبان عزا، رفتار مردمان جاهلیّت است. سنّت اسلامى، فرستادن غذا براى صاحبان عزاست، همان گونه که پیامبر(ص) هنگامى که خبر مرگ جعفر بن ابى طالب را شنید، دستور داد براى خاندان او غذا ببرند.
ـ الإمامُ الکاظمُ علیه السلام لمّا سُئلَ عن النِّیاحَةِ على المَیِّتِ: یُکرَهُ. (بحار الأنوار: 82/ 88/ 39)
امام کاظم(ع) در پاسخ به سؤال از نوحه کردن (شیون) براى مرده فرمود: کراهت دارد.